आज विश्व धूमपान रहित दिवस विश्वभर विभिन्न जनचेतनामूलक कार्यक्रम गरेर मनाईँदैछ । नेपालमा वर्षेनि सूर्तीजन्य पदार्थको सेवनले १६ हजार जनाको मृत्यु हुने गरेको तथ्याँक छ । सूर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगबाट विश्वभर हरेक वर्ष ६० लाख जनाको ज्यान जाने गरेको विश्व स्वास्थ्य संगठनको तथ्याङ्क छ । जसमा अप्रत्यक्ष धूमपानका कारण ज्यान गुमाउने ६ लाख जना छन् । सूर्तीजन्य पदार्थको प्रयोग रोक्न प्रयास नगरे सन् २०३० सम्म विश्वभर ज्यान जानेको संख्या ८० लाख भन्दा बढी पुग्ने अनुमान संगठनको छ । वर्षभरि धूमपान र सूर्तीजन्य पदार्थ सेवन गर्न आम मानिसलाई छुट दिने, तर एक दिन भएपनि यसको जनचेतनाको लागि भन्दै दिवस मनाउने कार्य धेरै पहिलेदेखि चल्दै आएको छ । तर यसले सार्थक उपलब्धि भने हासिल गर्न सकेको छैन ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनले सूर्तीजन्य पदार्थको विज्ञापनले ठूलो संख्यामा मानिसहरुलाई धूमपान सुरु गर्न र निरन्तरता दिने क्रम घटाउने दावी गरेको छ । यसका साथै सूर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगबाट हुने कुल मृत्युको ८० प्रतिशत न्यून र मध्यम आय भएका मुलुकमा रहेको छ । यसैले नेपाल यस्तो मृत्युको जोखिममा समेत रहेको हो । सूर्तिजन्य पदार्थको प्रयोगले मुटु रोग, दिर्घ स्वासप्रश्वास सम्बन्धी रोग, क्यान्सर, मधुमेह, जस्ता रोगलाग्ने गर्दछ । धूमपान तथा सूर्तीजन्य पदार्थहरुमा निकोटिन, टार, कार्बन मोनोअक्साइड, बेन्जोपाइरीन जस्ता विषालु रासायनिक तत्वहरु पाईने चिकित्सकको भनाई छ ।
सम्पादकीय : क्यान्सर निम्त्याउने धूमपान
वर्षेनि छ हजार नयाँ क्यान्सर रोगी
सञ्चारपत्र सम्वाददाता
भरतपुर, १६ जेठ
विश्वमा जति पनि मान्छेको मृत्यु हुने गरेको छ ती मध्ये ६० प्रतिशत मानिसको मृत्यु नसर्ने रोगबाट भएको छ भने सूर्तिजन्य पदार्थको सेवनबाट मात्र वर्षेनि ६० लाख मानिसले अकालमा ज्यान गुमाउनु परेको छ । जसमा छ लाख मानिसहरु आफूले सूर्तिजन्य पदार्थ सेवन नगरेपनि परिवारका सदस्य वा अन्य व्यक्तिले गरेको धुमपानको असरका कारण ज्यान गुमाउन बाध्य भएका छन् ।
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)का अनुसार अबको १५ वर्षमा विश्वमा धुमपानका कारण वर्षेनि ८० लाख मानिसले ज्यान गुमाउने छन् । धुमपानका कारण ज्यान गुमाउनेहरुमा अधिकांश नेपाल जस्तो विकासशिल देशका जनता रहेका पनि डब्लुएचओले आफ्नो प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको छ । डब्लुएचओले सन् २०११ मा गरेको अध्ययनको प्रतिवेदन अनुसार नेपालमा हाल वर्षेनि छ हजार मानिसलाई क्यान्सर रोग लाग्ने गरेको छ । अहिले नेपालमा हरेक एक लाख जनसंख्यामा एक सय ३० जनालाई क्यान्सर लागेको हुन सक्ने प्रतिवेदनमा जनाइएको छ ।
वीपी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पताल भरतपुरका उप निर्देशक डाक्टर देजकुमार गौतम हाल नेपालमा करिब तीन लाखको हाराहारीमा क्यान्सर रोगी रहेको बताउँछन् । क्यान्सर रोगीको बारेमा एकिन तथ्याङ्क निकाल्ने काम नभएको कारण यो सङ्ख्या बढी पनि हुन सक्ने गौतमले बताए । ‘वीपी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पताल, भरतपुरमा वर्षेनि छ हजार जनाको क्यान्सर रोगको डाइग्नोसिस (रोग पत्ता लगाउने कार्य) हुन्छ’ गौतमले भने– ‘अस्पतालमा वर्षेनि क्यान्सर रोगको उपचारको लागि २५ हजार बिरामी आउने गरेका छन् ।’
सञ्चारपत्र दैनिक
