–वीरेन्द्रमणि पौडेल
कसैकसैले भगवानबाट शुरु हुन्छ पनि भन्लान् तर हामी भन्छौं सबैभन्दा पहिले कुरा शुरु हुन्छ प्रकृतिबाट । प्रकृतिको आफ्नै नियम हुन्छ र यो नियम संसारका कुनै पनि प्राणीले काट्न वा उल्लंघन गर्न सक्दैन । प्रकृतिलाई यदाकदा जित्ने मान्छेले प्रयास गर्छ र हार्छ । प्राकृतिक नियम संसारका सबै प्राणीमा लागू हुन्छ तर अनुशासन मानव समुदायलाई सुव्यवस्थित तरिकाले अघि बढाउन आचारसंहिताको रुपमा निर्माण गरिएको हुन्छ । अनुशासनको महत्व त्यति छ जति जीवन जिउनुसँग छ । आज त्यही महत्वपूर्ण अनुशासनबारे चितवन जिल्लाबाट प्रकाशनमा रहेको सञ्चारपत्र दैनिक मार्फत नागरिक समाजको माझमा छलफलका लागि प्रस्तुत गरिँदै छ ताकि अन्य क्षेत्रमा संलग्नहरुलाई अनुशासित बन्न प्रेरणा मिलोस् ।
नेपाल प्रहरी संगठनबाट अवकाशप्राप्त एक प्रहरी उपरीक्षकले केही दिनअघि चितवनको भरतपुरमा दुईजना स्कुले नानीहरुले स्कुल जाने क्रममा केराको बोक्रा सडकमा फालेको देखे । नानीहरुले सडकमा बोक्रा फ्याँकेको दृष्य हेरिसकेपछि तिनले केही भलाद्मीहरुसँग यसो भने “कुन स्कूलका विद्यार्थीहरु हुन् भन्न सक्दिन तर त्यो स्कूलमा अनुशासन सिकाएको रहेनछ भन्ने चाहीँ बुझियो ।” कम्तिमा ती नानीहरुलाई केराको बोक्रामा चिप्लिएर मानिस लड्न सक्छ भन्ने कुरा थाहा नहुनुलाई प्रमाण मान्न सकिन्छ कि त्यो जुनसुकै स्कूल किन नहोस् त्यस स्कूलका शिक्षकहरु स्वयम् सोचेजति अनुशासित रहेनछन् । यदि तिनीहरु अनुशासित थिएभने तिनले विद्यार्थीलाई पनि अनुशासन सिकाउँथे र तिनले केराको बोक्रा सडकको वीचमा फ्याँक्ने थिएनन् । हो, साँच्चै हो । हिजो आज नेपालका स्कूल कलेजमा कतै पनि अनुशासनको महत्व र नैतिकताबारे पढाउने गरिएको छैन । पहिले पहिले धेरै पहिले पढाइएको अनुशासन र नैतिकताको केही असर बाँकी रहेकोले नेपाली नागरिक समाज पूरै ध्वस्त भएको छैन यदि त्यसो पनि नहुँदो हो त आज यो मुलुक मान्छे बस्न पूरै नालायक ठहरिने थियो । आजपनि मान्छेहरु पान खाएर सडकमा र सडकको भित्तामा निर्धक्कले थुक्छन् । सडक फोहर बनाउँछन् । बाटोमा खकारेर थुक्छन् । जहाँ मनलाग्छ त्यहीँ सिँगान फ्याँक्छन् । थुक्नेले थुक्छ, सिँगान फ्याँक्नेले फ्याँक्छ तर कसैले नथुक, सिँगान जथाभावी नफ्याँक भन्दैन । किन भन्दैनभने अपवादलाई छाडेर सबका सबले त्यसै गर्छन् । त्यसकारण तिनले कसैलाई सल्लाह दिने हैसियत राख्दैनन् ।
